Tyczenie stanowi podstawowy zespół czynności pomiarowych wykonywanych przez geodetów. Pomiar ten realizowany jest zaraz na początku budowy, przed faktycznym postawieniem obiektu budowlanego w terenie. Na czym polega i jak przebiega jego wykonanie oraz jakie rozróżniamy metody tyczenia sytuacyjnego?
Wyjaśnienie
Czynności pomiarowe mają na celu wskazanie w terenie (lub na realizowanym obiekcie budowlanym) punktów o założonym położeniu w przyjętym układzie odniesienia oraz stabilizacji tych punktów w sposób trwały lub tymczasowy. Oznacza to wyniesienie na grunt zaprojektowanego obiektu i określenie jego położenia względem sąsiednich obiektów w terenie.
Metody tyczenia
Wyróżnia się cztery podstawowe metody tyczenia sytuacyjnego. Pierwszą z nich jest metoda biegunowa polegająca na wyznaczeniu stanowiska pomiarowego, a następnie odłożeniu kąta biegunowego od kierunku odniesienia i odmierzeniu odległości wzdłuż ramienia kąta biegunowego. Kolejną jest metoda ortogonalna, tzw. metoda „rzędnych i odciętych”. Polega na odłożeniu wzdłuż kierunku odniesienia odciętej, (odcięta jest to odległość rzutu szczegółu na osnowę od punktu osnowy, od którego wykonujemy pomiar) w wyniku, czego otrzymujemy punkt biegunowy. Na punkcie odkładamy kąt α=90o w stosunku do kierunku odniesienia, a na jego ramieniu odmierzamy odcinek „a” (rzędna). Ostatnimi dwie metody tyczenia budynków opierają się na przecięciach kierunków oraz wcięciach kątowych i liniowych.
Każda z wyżej wymienionych metod opiera się na osnowie realizacyjnej tj. usystematyzowanym zbiorze punktów geodezyjnych (osnowa sytuacyjno-wysokościowa) zastabilizowanych w terenie, dla których zostały określone w wyniku pomiarów geodezyjnych współrzędne, i które są odniesieniem dla wykonywanych pomiarów geodezyjnych podczas trwania realizacji inwestycji.
W jaki sposób odbywa się tyczenie?
Tyczenie gwarantuje prawidłowe usytuowanie obiektu z projektem budowlanym, a także zachowanie przewidzianych w projekcie odległości od istniejących w terenie obiektów budowlanych, obiektów wznoszonych oraz względem granic nieruchomości. Wytyczeniu i utrwaleniu na gruncie podlegają przede wszystkim główne osie obiektu budowlanego, a także punkty charakterystyczne projektowanego obiektu. W przypadku obiektów liniowych (np. drogi, linii kolejowych, kanału, wodociągu) tyczeniu poddawane są punkty załamania osi przebiegu i punkty węzłowe obiektu.
Przebieg tyczenia
Po zakupie działki oraz uzyskaniu pozwolenia na budowę, wydanego przez odpowiednie organy, należy zgłosić się do geodety uprawnionego wraz z projektem obiektu przewidzianego do budowy. Przed rozpoczęciem prac terenowych geodeta ma za zadanie przygotować specjalistyczne opracowanie projektu oraz materiały niezbędne do wykonania zamierzonej pracy. Kolejnym etapem jest tyczenie sytuacyjne danego obiektu wybraną przez geodetę metodą. Dowodem realizacji inwestycji jest szkic tyczenia sporządzany przez geodetę, będący równocześnie podstawą do wpisu do dziennika budowy. Termin zakończenia prac terenowych ustala się z geodetą w sposób indywidualny.
