Termin "geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza" brzmi bardzo tajemniczo i profesjonalnie. Zapewne większość osób uważa, że nie musi wiedzieć, o co chodzi, pozostawiając to geodetom. Tymczasem każdy człowiek, który pragnie zbudować dom – i któremu się to uda – będzie się z nią musiał prędzej, czy później zetknąć.
A zatem warto zawczasu dowiedzieć się, o co chodzi – i dlaczego jest to aż tak istotne? Gdy budujemy własny dom, wydaje się nam oczywiste, że przed rozpoczęciem prac konieczne jest dokonanie odpowiednich pomiarów – wszak projekt musi zostać zaznaczony w terenie, żeby później prace przebiegały zgodnie z planem i nie było żadnych nieścisłości. Nie wszyscy jednakże wiedzą, że geodeta potrzebny jest nie tylko w takim momencie – na wstępie prac budowlanych. Współpraca z nim konieczna jest również po zakończeniu prac, gdy już nasz dom będzie w pełni zbudowany. Dlaczego? Z punktu widzenia prawa ważne jest, aby po zakończeniu prac wszystkie elementy zostały odpowiednio rozmieszczone w terenie – może bowiem doszło do jakichś zmian? Niektóre mogły być zamierzone, inne nieprzewidziane – i właśnie o te ostatnie chodzi. Przecież rura idąca nie w tym miejscu, w którym pierwotnie (w założeniu) miała się znajdować, mogłaby następnie zostać uszkodzona w czasie kolejnej budowy (na przykład drogi), powodując spore zniszczenia. Z powodu potencjalnych kłopotów, które mogłyby się pojawić w przyszłości, bezpieczniej jest zaraz po zakończeniu budowy pozostawić geodecie wykonanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej – czyli właśnie zebranie aktualnych danych o przestrzennym rozmieszczeniu elementów zagospodarowania danej działki poprzez wykonanie stosownych pomiarów geodezyjnych. Takie pomiary zawsze są konieczne – także i wówczas, gdy projekt zakładał możliwość dokonania zmian i gdy zostały one uwzględnione. Wszak koniecznie trzeba wiedzieć, czy rzeczywiście do nich doszło. Sam termin inwentaryzacja oznacza utrwalenie zastanego stanu faktycznego.
Dlatego też dokonanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej to nic innego, jak zapisanie efektów prac budowlanych – aby zostały one utrwalone w formie łatwo dostępnej dla innych grup, gdy zachodzi taka wyższa konieczność (na przykład wspomniana budowa innego obiektu). Po zakończeniu prac pomiarowych, geodeta tworzy dokumentację geodezyjno-kartograficzną. Efektem jego prac jest również operat geodezyjny. Operat ten to dokumentacja tworząca wraz z komputerowymi bazami danych ewidencyjnych ewidencję gruntów i budynków. Żadna budowa nie zostanie oddana do użytku bez wykonania geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej – zatem warto zdawać sobie sprawę z tego, czym ona jest i że istnieje konieczność jej wykonania. To znacznie usprawni proces - i przyspieszy możliwość legalnego zamieszkania w nowym domu.
